Không gia đình
‘’Không gia đình’’ là cuốn tiểu thuyết kinh điển làm nên tên tuổi của nhà văn Hector Malot. Cuốn sách là hành trình trưởng thành của cậu bé Remi– một đứa trẻ người ta nhặt được. Đứa trẻ ấy không gia đình, không cha, không mẹ phải một mình bươn trải ngoài xã hội từ làm việc trong gánh xiếc đến hầm mỏ, cậu phải chịu đựng những nỗi đau về cả thể xác lẫn tinh thần, trở thành một con người sắt đá chai lì, đóng băng cảm xúc khi luôn phải chịu sự cô đơn, tủi nhục. Nhưng rồi dù qua bao nhiêu khó khăn thử thách nhưng cậu bé, cậu bé ấy vẫn luôn đứng vững trên đôi chân của mình trở thành con người trưởng thành đầy ý chí khác hẳn với những đứa trẻ sống trong nhung lụa mà đâm ra hư hỏng. Phải chăng chính cảnh ‘’ Không gia đình’’ đã tạo nên cậu Remi của hiện tại, dõi theo hành trình của cậu bé Remi bạn sẽ thấy rõ ý chí kiên cường của cậu trong cảnh ‘’Không gia đình’’. Hành trình ấy có những đau thương, có ý chí và nghi lực rồi có cả những giọt nước mắt chia li hay những tình cảm thiêng liêng đầy thấu cảm giữa người với người, người và vật.
Remi là một cậu bé mồ côi được gia đình Barberin ở vùng Sa-va-nông nhận về nuôi. Trong những ngày sống ở đây cậu đã may mắn được bà mẹ trong gia đình Barberin yêu thương và chăm sóc như con đẻ trong gia đình. Nhưng hạnh phúc ấy chẳng bao lâu thì một tai nạn không may ập đến kéo theo là một vụ kiện không thành khiến tình cảnh gia đình gặp nhiều khó khăn. Dù không đành lòng nhưng bà Barberin buộc phải để ông Barberin bán Remi cho Vitalis một ông chủ gánh xiếc. Và cũng chính từ gánh xiếc này cuộc đời của Remi đã sang một trang mới- một trang với những khó khăn thử thách, và có cả những giọt nước mắt chia li. Nhưng cũng chính từ đây cậu bé đã được học rất nhiều điều bổ ích, ông chủ của gánh xiếc Vitalis là người thầy đầu tiên đã dạy cậu cách bước vào đời, giáo dục cậu về những phẩm chất nhân cách cần có của một con người. Hành trình bôn ba cùng gánh xiếc và những ngày giáo dục kĩ lưỡng của người thầy Vitalis cậu bé Remi đã thực sự trưởng thành, cứng cáp và mạnh mẽ. Trong gánh xiếc cậu đã được sống với tình yêu chân thực, đó không chỉ là tình yêu giữa người ông Vitalis và cậu bé mà còn có cả sự hiện thân của những thành viên đặc biệt đó là 3 chú chó Capi, Zerbino, Dolce và cả một chú khú khỉ Jori-Cour.
Một ngày nọ trong chặng đường rong ruổi trên con thuyền ‘’Thiên nga’’ cậu bé Remi đã gặp và làm quen với mẹ con bà Milligan. Trên chuyến tàu này bên mẹ con bà Milligan cậu bé Remi đã được sống những ngày tháng hạnh phúc yêu thương nhưng rồi hạnh phúc ấy cũng chẳng trọn vẹn khi cậu phải bước tiếp hành trình cùng gánh xiếc. Cậu tiếp tục bước đi tiếp tục đến nhiều vùng đất mới nhưng trong hành trình ấy giờ chỉ còn một mình cậu, khi người thầy Vitalis vì già yếu mà đã qua đời, các con vật khác cũng lần lượt kiệt sức mà ra đi, chỉ còn mỗi chú chó Capi cùng cậu tiếp bước trong hành trình mưa sinh. Trong cảnh khó khăn bế tắc cùng cực cậu bé Remi đã được gia đình Piere nhận nuôi, ánh sáng gần như mở ra trong lúc bế tắc nhất của cuộc đời nhưng cũng chẳng bao lâu sau đó cậu phải rời gia đình Piere mà bước vào trường đời. Những ngày sống trong trường đời với bao khó khăn vấp ngã, ốm đau bị lụt ngầm dưới dưới giếng mỏ nhiều ngày, phải ngồi tù bởi bị vu oan cuộc sống của em vô định không lối thoát nếu không phải là một con người nghị lực thì chắc chắn cậu đã buông tay. Nhưng nhờ những bài học mà người thầy Vitalis đã tôi rèn, cậu luôn mạnh mẽ kiên cường vượt qua tất cả cậu tìm thấy người bạn Mattia cả hai đã trở thành những người bạn thân thiết của nhau, cùng nhau bước đi trên đoạn đường gian khổ. Cuối cùng nhờ sự thông minh của Mattila, Remi đã tìm thấy người mẹ của mình sau bao năm thất lạc và thật bất ngờ người mẹ ấy chính là bà chủ của con thuyền ‘’Thiên nga’’.
Câu chuyện kết thúc với một cái kết viên mãn, có hậu nhưng có lẽ cái để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong lòng người đọc chính là hành trình mà cậu bé Remi đã đi qua. Hành trình ấy có những đau thương, những khó khăn vấp, và có cả những phút tuyệt vọng, bế tắc, những lúc muốn buông bỏ. Nhưng nhờ những khó khăn đó mà ta đã thấy được sự trưởng thành trong cậu bé Remi cậu vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, để đứng vững trong trường đời. Sáng lên trong cuốn tiểu thuyết này là nhân cách, nghi lực phi thường của cậu bé Remi, tình thương cao cả giữa người với người và cả với những loài vật xunh quanh. Đây là một cuốn sách thực sự hay, nó phù hợp với những ai muốn đi kiếm tìm nghị lực cho cuộc đời mình trong phút khó khăn, và cũng là một cuốn sách lí tưởng để các bậc cha mẹ dành cho những đứa trẻ của mình. Tôi tin chắc rằng hình ảnh của cậu bé Remi sẽ tác động không nhỏ đến những suy nghĩ của con trẻ đâu, hình ảnh ấy cùng những bài học mà Remi đã được chỉ dạy sẽ là hành trang vô giá cho con trẻ khi bước vào tương lai.